Decyzja o poddaniu psa zabiegowi sterylizacji lub kastracji to jeden z najważniejszych kroków w trosce o jego zdrowie i bezpieczeństwo. Choć w codziennej rozmowie oba terminy bywają używane zamiennie, w rzeczywistości oznaczają różne procedury – zarówno u samców, jak i u samic.
Wielu opiekunów psów zastanawia się, na czym dokładnie polega różnica między sterylizacją a kastracją, który zabieg warto wykonać, kiedy jest na to najlepszy moment i czy niesie to ze sobą jakieś ryzyko. Wokół tych tematów narosło sporo mitów, które warto rozwiać, aby podjąć świadomą, opartą na wiedzy decyzję.
W tym artykule wyjaśniamy, co naprawdę oznaczają te zabiegi, jakie mają zalety i kiedy warto je wykonać – zarówno u suczek, jak i u samców.
Czym różni się kastracja od sterylizacji?
W terminologii medycznej rozróżnienie jest jasne:
Kastracja psa (samca) polega na chirurgicznym usunięciu jąder, czyli narządów odpowiedzialnych za produkcję plemników i testosteronu. Kastracja suczki (samicy) to chirurgiczne usunięcie jajników (czasem również macicy), co prowadzi do całkowitego zahamowania cyklu płciowego.
Sterylizacja natomiast oznacza jedynie podwiązanie jajowodów (u suczki) lub nasieniowodów (u samca) – zwierzę staje się bezpłodne, ale wciąż produkuje hormony płciowe.
W praktyce weterynaryjnej najczęściej wykonuje się kastrację, ponieważ niesie ona korzyści nie tylko reprodukcyjne, ale i zdrowotne oraz behawioralne – zarówno u samców, jak i samic.
Dlaczego warto wykonać zabieg u psa – bez względu na płeć?
Zabieg kastracji lub sterylizacji psa może znacząco wydłużyć życie zwierzęcia i poprawić jego jakość. Oto najważniejsze korzyści:
• Profilaktyka nowotworowa – u suczek zmniejsza ryzyko ropomacicza i nowotworów gruczołu mlekowego, zwłaszcza jeśli zabieg wykonany jest przed pierwszą cieczką; u samców zapobiega nowotworom jąder i przerostowi prostaty.
• Brak ruj, ciąży i ucieczek – kastracja eliminuje cieczki, ciążę urojoną i związany z nimi stres oraz ryzyko nieplanowanego rozmnożenia. U samców zmniejsza potrzebę ucieczek i poszukiwania suczek.
• Spokojniejsze zachowanie – ogranicza agresję terytorialną, znaczenie moczem, nadmierne pobudzenie czy nadaktywność hormonalną.
• Odpowiedzialność społeczna – ograniczenie niekontrolowanego rozmnażania zwierząt zmniejsza liczbę porzuconych psów i bezdomnych szczeniąt.
Fakty i mity o sterylizacji i kastracji u psów
MIT 1: Po zabiegu pies tyje
FAKT: Poziom hormonów się zmienia, ale tycie wynika najczęściej z nadmiaru kalorii i braku ruchu. Wystarczy dobra dieta i codzienna aktywność, by pies pozostał w formie.
MIT 2: Suczka powinna mieć przynajmniej jeden miot
FAKT: Nie ma żadnych zdrowotnych korzyści z tego, by suka raz została matką. Wręcz przeciwnie – wcześniejsza kastracja zmniejsza ryzyko wielu chorób.
MIT 3: Zabieg to ingerencja w naturę
FAKT: Domowe psy żyją w warunkach kontrolowanych przez człowieka. Celem zabiegu jest zapobieganie cierpieniu, niekontrolowanemu rozmnażaniu i chorobom, które nie występują w naturalnych warunkach.
Kiedy najlepiej wykonać zabieg kastracji/sterylizacji?
Wiek odpowiedni do przeprowadzenia sterylizacji lub kastracji zależy od wielu czynników: rasy, wielkości, zdrowia oraz płci psa. Decyzję o czasie zabiegu zawsze warto omówić z lekarzem weterynarii, który uwzględni indywidualne potrzeby Twojego psa.
U samic
Zaleca się przeprowadzenie zabiegu przed pierwszą lub drugą cieczką, czyli w wieku ok. 6–12 miesięcy.
U samców
Najczęściej wykonuje się zabieg po zakończeniu wzrostu, ok. 9–12 miesiąca życia, choć w niektórych przypadkach wcześniej.
Jak wygląda zabieg i rekonwalescencja?
Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym i trwa zwykle od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Suczki po kastracji mogą wymagać nieco dłuższej rekonwalescencji niż samce, ale w obu przypadkach powrót do formy następuje zwykle w ciągu kilku dni.
Opiekun powinien zadbać o:
• ograniczenie aktywności fizycznej przez ok. 10–14 dni,
• ochronę rany (np. kołnierzem lub ubrankiem pooperacyjnym),
• stosowanie leków przeciwbólowych i antybiotyków (jeśli zalecone),
• kontrolę gojenia i wizytę na zdjęcie szwów (jeśli nie są rozpuszczalne).
Co jest lepsze dla psa – kastracja czy sterylizacja?
W kontekście zdrowia i długoterminowych korzyści kastracja jest zabiegiem najczęściej rekomendowanym zarówno dla suczek, jak i dla samców. Zapewnia pełne wyeliminowanie płodności oraz ograniczenie ryzyka wielu poważnych chorób. Sterylizacja (w sensie technicznym) stosowana jest rzadziej, ponieważ nie daje efektu hormonalnego, który w wielu przypadkach jest kluczowy dla zmiany zachowania psa lub ochrony przed chorobami.
Zastanawiasz się, czy sterylizacja lub kastracja psa to dobry krok dla Twojego pupila? Chcesz sprawdzić, gdzie bezpiecznie wykonać zabieg w zaufanej placówce?
Zadbaj o zdrowie swojego psa – świadomie i odpowiedzialnie.